فست فود یا غذای خانگی؟؟؟

عاطفه نادری¹

دکتر سیامک طهماسبی²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد علوم تربیتی، عضو انجمن مطالعات کودکان پیش از دبستان ایران

²هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و عضو هیئت مدیره انجمن مطالعات کودکان پیش از دبستان ایران

فست فود به شکل امروزی دقیقاً در هفتم جولای 1912 در آمریکا متولد شد. در این روز رستورانی با نام "اتومات" در نیویورک افتتاح شد که در واقع نوعی کافه تریا بود. آن‌ها غذاهای از پیش آماده را در محفظه‌های گرم‌کننده شیشه‌ای قرارمیدادند. در سال 1940 ، سرو کله مک دونالد پیداشد.

که امروز نامش مترادف با صنعت فست فود است. از سال 1332 به بعد در سراسر تهران ساندویچ فروشی ها گشایش یافتند و حدودا در سال 1335 ساندویچ در شهرستان ها نیز رونق گرفت در اوای دهه 1340 همبرگر وارد بازار غذای ایران شد  .

طی مصاحبه ایی با خانم دکتر شهشهانی متخصص اطفال و استاد دانشگاه در این خصوص ابراز داشتند:

"بدلیل عدم اگاهی والدین از مضرات فست فود استفاده از آن به طرز چشمگیری افزایش یافته، طوری که خانواده ها برای جایزه دادن و تشویق کودکان به انها قول خرید فست فود میدهند و به جای منع کودک موجب تشویق وی به سوی غذاهای ناسالم فوری بیرون میشوند. طبق تحقیقات، ثابت شده است که مصرف فست فود و نوشابه ها و تنقلات مضر دیگرموجب اعتیاد به خوردن مجدد آنها در فواصل زمانی کم میشود و اگر در مدت طولانی از این غذاها استفاده نشود رغبت برای مصرف آنها کمتر میشود و چه بسا از بین میرود. شیوع گسترده مصرف فست فود در جامعه می تواند بدلیل مواردی مثل ازران بودن فست فود ها ،شاغل بودن والدین ودر پی آن عدم وقت کافی برای آماده کردن غذاهای خانگی، عدم آگاهی افراد از مضرات آنها ،عدم فرهنگ استفاده درست از فست فود ها باشد.

اگرچه مصرف دو سه ماه یکبار از فست فود مشکلی را به همراه ندارد ولی تا میتوانیم باید مصرف آن را محدود کنیم"

حال به شرح برخی آمار و مضرات ثابت شده­ ی فست فود که توسط مجلات داخلی و خارجی گرداوری کرده ایم میپردازیم:

• میانگین مصرف سوسیس و کالباس برای هر شهروند ایرانی حدود 4 کیلوگرم در سال میباشد.
• قائم‌مقام وزیر بهداشت و درمان: 25 درصد دانش‌آموزان دچار چاقی یا اضافه‌وزن هستند، مسواک نمی‌زنند و  میان وعده ناسالم مصرف می‌کنند.
• کودکانی که فست فود مصرف می­کنند احساس عدم رضایت یا غمگینی بیشتری نسبت به بقیه کودکان دارند.
• کودکانی که بیش از3مرتبه در هفته از فست فود استفاده میکنند، در معرض آسم شدید و  اگزما و انواع آلرژی ها هستد.
• نتایج 15سال تحقیق نشان داده که مصرف فست فود رابطه قوی با چاقی، دیابت و مقاومت به انسولین دارد.
• کودکانی که از فست فود استفاده می­کنند نسبت به همسالان خود دارای هوش پایین تری هستند.
• نیترات سدیم موجود در سوسیس و کالباس در بدن انسان به نیتروزآمین تبدیل میشود و سرطان­زا می باشد.
• مصرف کنندگان فست فودها در مقایسه با افرادی که کم یا به هیج وجه فست فود نمی خورند، تقریبا بیش از 51 درصد به افسردگی دچار شده اند.
•  طبق تحقیقات جدید دانشمندان دانشگاه بن که در مجله cellچاپ شد، هنگامی که بدن غذاهای خیلی چرب مانند انواع فست فود،دریافت میکند ، سیستم ایمنی بدن نسبت به آن مواد ، همانند یک عفونت باکتریایی واکنش نشان میدهد وتغییراتی در سیستم ایمنی بدن اتفاق میفتد که حتی پس ازتغییر رژیم غدایی به مواد سالم برخی از این تغییرات باقی خواهند ماند و پس از فرایند هایی نهایتا سبب بروز بیماری های قلبی و دیابت نوع2 خواهندشد.

اینهمه عوارض برای فست فود ...ایا بیماری ارزش لذت جشیدن چند دقیقه ای این مواد را دارند؟

طبق تحقیقاتی در امریکاصورت گرفته ممنوعیت تبلیغات فست فود ها در تلویزیون میتواند تا 18%روند چاقی کودکان را کاهش دهد.

در آبان ماه سال 1397 لیست 36 قلم کالا و اقلام آسیب رسان به سلامت عمومی منتشر و تبلیغات آن در تمام رسانه ها ممنوع اعلام شد؛ این اقلام شامل 3 اولویت بندی بود .که مواد اولیه تولید فست فود ها (مثل سوسیس و کالباس و فلافل وروغن های سرخ کردنی ) ونوشیدنی های مضرو چیپس و ... در صدر فهرست قرارگرفته بودند ولی متاسفانه همانطور که مشاهده میکنید قدرت برخی کارخانه هایی که محصولات نهایی انها جزو این فهرست ها می­باشند بسیار زیاد است و هنوز هم به تبلیغ در تلویزیون و یکه تازی در میدان ادامه میدهند.

دانشمندان دریافتند انتخاب غذایی که کودک مصرف می­کند براثر تاثیر مستقیم تبلیغات رسانه ها و نفوذ والدین است، پس کلیه­ ی سازمان ها، مؤسسات، افراد جامعه و خانواده باید برای بهبود عادات غذایی کودکان تلاش کنند.

در زیر به برخی اقدامات جهت کاهش مصرف فست فود در کودکان اشاره میکنیم:

1)     در ابتدا به این نکته مهم می پردازیم که بهتر است به کودکان از همان روز های آغازمصرف غذا های کمکی، آموزش بدهیم که در رژیم غذایی شان میوه ها و سبزیجات نقش پررنگی داشته باشند و بجای خوردن خوراکی های مضر از خوراکی های خانگی مثل لقمه و میوه و آجیل استفاده کنند، چون وقتی ذائقه ی کودک به خوردن مواد ناسالمی همچون فست فود و ... عادت نمود عوض کردن عادات غذایی آنها بسیار دشوار یا غیرممکن خواهد بود.

2)    وقتی با اصرار کودک برای خرید فست فود مواجه شدید حدالامکان آنها راا(مثل برگر،پیتزا،سمبوسه،سیبزمینی سرخ کرده و...) خودتان درخانه تهیه کرده و در مواداولیه آنها بجای سوسیس و کالباس از گوشت و مرغ و سبزیجات استفاده کنید.

3)    آموزش تعذیه ی سالم و عوارض ناشی از سوء تغذیه از طریق رسانه های گروهی داده شود.

4)    فیلم های آموزشی درباره ی استفاده از تغذیه ی سالم در اختیار دانش آموزان قرار گیرد.

5)    پایگاه تغذیه ی سالم در مدارس ایجاد شود.

6)     بوفه های تمامی مدارس از خوراکی های مضر پاکسازی شوند و بجای خوراکی و فست فود ها به فروش لقمه و عدسی و... که برای کودکان مفیدند بپردازند.

7)    مقالات و نتایج تحقیقات انجام گرفته در زمینه ی تغذیه ی سالم در مجلات و سایر منابع مطالعاتی بیشتر منتشر شود.

منابع

1.قاسمیان، فرحناز؛ اثرات مصرف فست فود در نوجوانان، فصلنامه رشد آموزش تربیت بدنی، شماره4 ، تابستان 1394- ص 49-40

2.آشنایی با فواید و مضرات سوسیس و کالباس، مجله تازه های دام وطیور و آبزیان، شماره 47 ، مرداد وشهریور92

3.براتی، مجید، یارمحمدی، ایوب، مصطفایی، شایان، قلی، زهرا، رازانی، سمیرا و میری، سعیده سادات؛ بررسی رابطه نگرش و باورهای تاثیرگذار در مصرف غذای آماده در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان، مجله تحقیقات نظام سلامت،شماره 3 پاییز 1393 ، ص 500ـ508

4.بیست نکته برای علاقمندان به فست فود، ماهنامه جاده های سبز، شمار 68 ، فروردین 1390

5.سالاری, الهام، 1397، چگونه توانستم تناسب اندام و بهبود ساختار قامتی را با انجام فعالیت های ورزشی روزانه و تغذیه مناسب برای دانش آموزم حدیث به ارمغان بیاورم، چهارمین همایش علمی پژوهشی استانی از نگاه معلم، میناب، آموزش و پرورش شهرستان میناب

.Anette Christ, Patrick Günther, Mario A.R. Lauterbach, Peter Duewell, Debjani Biswas, Karin Pelka, Claus J. Scholz, Marije Oosting, Kristian Haendler, Kevin Baßler, Kathrin Klee, Jonas Schulte-Schrepping, Thomas Ulas, Simone J.C.F.M. Moorlag, Vinod Kumar, Min Hi Park, Leo A.B. Joosten, Laszlo A. Groh, Niels P. Riksen, Terje Espevik, Andreas Schlitzer, Yang Li, Michael L. Fitzgerald, Mihai G. Netea, Joachim L. Schultze, Eicke Latz. Western Diet Triggers NLRP3-Dependent Innate Immune Reprogramming. Cell, 2018; 172 (1-2): 162 DOI: 10.1016/j.cell.2017.12.013

Almudena Sánchez-Villegas, Estefania Toledo, Jokin de Irala, Miguel Ruiz-Canela, Jorge Pla-Vidal, Miguel A Martínez-González. Fast-food and commercial baked goods consumption and the risk of depression. Public Health Nutrition, 2011; 15 (03): 424 DOI: 10.1017/S1368980011001856

Christopher J. Ferguson, Monica E. Muñoz, Maria R. Medrano. Advertising Influences on Young Children''''s Food Choices and Parental Influence. Journal of Pediatrics, 2011; DOI: 10.1016/j.jpeds.2011.08.023

Lisa G. Smithers, Rebecca K. Golley, Murthy N. Mittinty, Laima Brazionis, Kate Northstone, Pauline Emmett, John W. Lynch. Dietary patterns at 6, 15 and 24 months of age are associated with IQ at 8 years of age. European Journal of Epidemiology, 2012; 27 (7): 525 DOI: 10.1007/s10654-012-9715-5

 Philippa Ellwood, M Innes Asher, Luis García-Marcos, Hywel Williams, Ulrich Keil, Colin Robertson, Gabriele Nagel, the ISAAC Phase III Study Group. Do fast foods cause asthma, rhinoconjunctivitis and eczema? Global findings from the International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISAAC) Phase Three. Thorax, 2013